به گزارش گلوبایت کتاب به نقل از «گاردین»، نمایشگاه کتاب امسال «هنگ‌کنگ» در نگاه نخست شاید تفاوتی با سال‌های پیش نداشته باشد؛ سالنی بزرگ که به غرفه‌های مختلف تقسیم‌بندی شده و نیز محوطه‌ای بزرگ برای حضور ناشران کتاب‌های مذهبی و حضور راهبان بودایی در حال کشیدن خط‌نقاشی‌های آیینی.
با این وجود در نمایشگاه امسال این منطقه در آسیای جنوب شرقی سایه سنگین حساسیت کشور مادر، چین برای خرید کتاب‌های سیاسی ضد حزب کمونیست کاملا احساس میشود؛ و البته این نخستین نمایشگاهی است که پس از ناپدید شدن ۵ تن از کتاب‌فروشان از سال ۲۰۱۵ در این شهر برگزار میشود.
با این وجود توجه ویژه بازدیدکنندگان از نمایشگاه به تعداد بسیار اندکی از ناشران که هنوز برای فروش کتاب‌های ممنوعه از سوی حکومت «پکن» تمایل دارند، کاملا مشهود است.
گفته میشود «گویی مینهای»، مالک انتشارات «مایتی کورنت» و فروشگاه کتاب «کاوزوی بی» پس از ناپدید شدن از خانه ویلایی خود در تایلند در اکتبر سال ۲۰۱۵ هم‌اکنون در چین بازداشت است و فقط یک بار در ماه ژانویه سال ۲۰۱۶ در تلویزیون ظاهر شد. بنابر گزارش‌ها «لی بو» سردبیر ویراستاران «مایتی کورنت» و مدیر این انتشارات «لوی پور» نیز پیشتر در «هنگ‌کنگ» ربوده شده و فقط در ماه مارس ۲۰۱۵ برخی آنان را دیده بودند. دو روز پس از آن بود که «چونگ چی – پینگ»، مدیر فروش پس ربوده شدن در ماه اکتبر در جریان سفر برای ملاقات خانواده آزاد شد.
«لام وینگ – کی»، مدیر «کاوزوی بی» در ماه ژوئن اخیرا پس از آن که به قید وثیقه آزاد و به او اجازه داده شد تا برای جمع‌آوری تعدادی از مستندات به «هنگ‌کنگ» بازگردد نیز برای مدتی دیده شد. از آن زمان «لام» خود و هم‌کارانش را ربوده شده و محبوس در چین اعلام کرده است. «لام» در نشست مطبوعاتی در ماه ژوئن گفت: «هنگ‌کنگی‌ها در برابر نیروی بی‌رحم قهریه سر تعظیم فرود نمی‌آورد.»
با وجود آن‌که در نمایشگاه کتاب امسال «هنگ‌کنگ» تعداد بسیار کمی از ناشران به فروش کتاب‌های سیاسی و به باور دولت چین «ممنوعه» اقدام کرده‌اند، دو ناشر عمده و مهم حضوری پررنگ دارند: «گرین‌فیلد»، ناشر و پخش‌کننده کتاب با تعداد زیادی از عناوین حساسیت‌زای سیاسی و دانشگاه چینی هنگ‌کنگ که یکی از مهم‌ترین کتاب‌های سیاسی را منتشر کرده است – مجموعه چهار جلدی از نوشته‌های خصوصی و سخنرانی‌های رهبر بدنام کمونیست «ژائو زیانگ»، کسی که پس از خیزش میدان «تیان‌آنمن» در سال ۱۹۸۹ پاکسازی شد. «اینیتیوم» و «سابکالچر» دو ناشر کوچک‌تر که کتاب‌های حساس سیاسی را عرضه می‌کنند نیز حضور دارند. هر چند مردم در پیرامون این ناشران زیاد دیده‌می‌شوند اما در ظاهر خریدی صورت نمی‌گیرد.
مدیر انتشارات دانشگاه چینی هنگ‌کنگ می‌گوید: «ما برای انتشار و پخش کتاب چهار جلدی خود درباره «ژائو زیانگ» مشکلی نداشته‌ایم؛ اما فشارها بر نمایشگاه بسیار شدید است. کنترل مسافران شدت بیشتری پیدا کرده و بسیاری از کسانی که به هنگ‌کنگ می‌آیند تا کتاب‌های ممنوعه و یا سانسور شده در چین را از این‌جا بخرند با مانع مواجه می‌شوند و در مرزها مشکل دارند.»
با این وجود غیبت برخی ناشران نیز مشهود است. گروه «میرور مدیا»، گروه انتشاراتی که برای نشر کتاب‌هایی درباره زندگی خصوصی رهبران رده بالای کمونیست و توطئه‌های آنان علیه نخبگان چینی شهرت دارد در میان غایبین این رویداد ادبی است. تماس تلفنی با یکی از کارکنان این گروه پس از آن‌که گفت «ما در نمایشگاه حضور نداریم؛ به همین سادگی. از توجه شما سپاس‌گزاریم» و تلفن را قطع کرد، ناتمام ماند.
«بائو پو»، مدیر انتشارات «نیو سنچوری» که برای نشر کتاب‌های سیاسی ممنوعه در چین با کیفیت بالا شهرت دارد می‌گوید: «ما این روزها در هر دو سر زنجیره نشر کتاب دچار مشکل هستیم. ناشران برای نشر کتاب‌های حساسیت‌برانگیز سیاسی در صنعت نشر هنگ‌کنگ اشتیاقی ندارند. این وضعیتی بسیار جدی است. ناشران می‌خواهند کتابی روانه بازار کنند که بتوان آن را خواند. در سوی دیگر کتاب‌فروشی‌های هستند و بیشتر آن‌ها دیگر چنین کتاب‌های سیاسی را نمی‌فروشند زیرا آن را خطرناک می‌دانند.»
وی می‌افزاید: «همان‌طور که می‌بینید به دلیل این وضعیت کتاب‌های سیاسی کمی وجود دارند زیرا ما کمتر چنین آثاری را منتشر می‌کنیم. به نظر من هنگ‌کنگ دیگر جایی برای حمایت از ناشران مستقل نیست. به ویژه از زمان بازداشت «گویی مینهایی».
این در حالی است که در طول راهرو شلوغ نمایشگاه بیشتر خریداران به دنبال کالاهای تبلیغاتی مرتبط با کتاب‌ها هستند: دستگاه مخلوط‌کن با تخفیف زیاد برای کسانی که کتاب آشپزی می‌خرند؛ لوازم‌التحریر و اسباب‌بازی در کنار کتاب‌های آموزش و زبان.
